روانشناسی شخصیت چیست؟ + آموزش، انواع و کاربرد آن
اینکه از روی چهره یا رفتار و خصوصیات یک فرد بتوانیم ذات و افکار و شخصیت او را تشخیص دهیم، بسیار جالب خواهد بود. این کار در حوزه وظایف روانشناسی شخصیت است. در این مقاله با تعریف و کاربرد روانشناسی شخصیت آشنا می‌شویم. پیشنهاد می‌کنیم با مطالعه این مقاله، درباره چیستی روانشناسی شخصیت، نظریه‌های پیرامون رشد، نحوه آزمایش شخصیت و انواع روانشناسی شخصیت بیشتر بیاموزید.
روانشناسی شخصیت؛ علم بررسی چگونگی تأثیر شخصیت بر افکار و رفتار
روانشناسی شخصیت، مطالعه چگونگی رشد شخصیت انسان است. روانشناسی شخصیت یکی از بزرگترین و محبوب‌ترین شاخه‌های روانشناسی است و محققان آن تلاش می‌کنند تا درک بهتری از چگونگی تأثیر شخصیت بر افکار و رفتارهای ما داشته باشند. روانشناسی شخصیت به دو دسته اصلی روانشناسی شخصیت مردان و روانشناسی شخصیت زنان تقسیم می‌شود.
شخصیت منحصر به فرد هر فرد او را همان چیزی که هست می‌سازد و نشان می‌دهد و همه چیز او را از روابط گرفته تا نحوه زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر جنسیت شما مونث است و قصد گذراندن تست روانشناسی شخصیت زنان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم به سایت کلینیک روانشناسی آوینه مراجعه کنید تا این آزمون را در کنار سایر آزمون‌های مشابه بگذرانید.
پیشنهاد می کنیم مقاله مربوط به روانشناسی چهره را نیز حتما مطالعه نمایید.
روانشناسی انسان گرایانه و نظریه ویژگی‌ها؛ دو نمونه مهم از انواع روانشناسی شخصیت
روانشناسی شخصیت شامل چندین رویکرد و نظریه کلیدی است که به ما کمک می‌کند تا پیچیدگی‌های شخصیت انسان را درک کنیم. در این قسمت از مقاله به انواع روانشناسی شخصیت اشاره می‌شود:
- نظریه ویژگی‌ها: این روش بر شناسایی و اندازه‌گیری ویژگی‌های شخصیتی فردی تمرکز دارد. مدل‌های برجسته آن شامل پنج‌گانه بزرگ (گشودگی، وظیفه شناسی، برونگرایی، توافق‌پذیری، و روان‌رنجوری) می‌شوند.
- نظریه روان تحلیلی: از فروید نشأت می‌گیرد و بر تأثیر ذهن ناخودآگاه و تجربیات دوران کودکی بر توسعه شخصیت تأکید می‌کند.
- روانشناسی انسان گرایانه: این نظریه بر رشد شخصی و خودتحقق یابی متمرکز است.
- نظریه اجتماعی-شناختی: به بررسی چگونگی تأثیرات اجتماعی و فرآیندهای شناختی بر شخصیت می‌پردازد.
- چشم انداز بیولوژیکی: به بررسی پایه‌های ژنتیکی و فیزیولوژیکی ویژگی‌های شخصیت می‌پردازد، از جمله مطالعاتی درباره وراثت و ساختار و عملکرد مغز.
- نظریه های رفتاری: بر رفتارهای قابل مشاهده و تاثیرات محیط بر شخصیت تمرکز دارد و غالباً از منظر شرطی سازی (مثلاً شرطی سازی کنش‌گر اسکینر) بررسی می‌شود.
- چشم انداز فرهنگی: بررسی می‌کند که چگونه فرهنگ بر توسعه و ابراز شخصیت تأثیر می‌گذارد و به خاطر می آورد.
هر یک از این رویکردها که به عنوان روش‌های روانشناسی شخصیت نیز شناخته می‌شوند، بینش‌های منحصر به فردی در مورد چگونگی شکل‌گیری، بیان و تغییر شخصیت‌ها به ما ارائه می‌دهند.
پیشنهاد می کنیم مقاله روانشناسی تربیتی چیست را نیز حتما مطالعه نمایید.
درک شخصیت و درمان اختلالات شخصیتی افراد؛ دو نمونه از کاربرد روانشناسی شخصیت
روانشناسی شخصیت به مطالعه ماهیت و تعریف شخصیت و همچنین رشد، ساختار و ساختارهای ویژگی، فرآیندهای پویا، تغییرات (با تاکید بر تفاوت‌های فردی پایدار و پایدار) و اشکال ناسازگار می‌پردازد. درک شخصیت افراد، ارزیابی و درمان اختلالات شخصیت، پیش بینی چگونگی پاسخ مردم و درک کلیت فردی، چند نمونه مهم از کاربرد روانشناسی شخصیت محسوب می‌شوند.
مصاحبه ها و ارزیابی‌های رفتاری؛ از نمونه ابزارهای یادگیری و آموزش روانشناسی شخصیت
ارزیابی شخصیت، اندازه گیری ویژگی‌های شخصی یک فرد است. ارزیابی شخصیت نتیجه نهایی جمع‌آوری اطلاعاتی است که به منظور پیشبرد نظریه و تحقیق روانشناسی و افزایش احتمال اتخاذ تصمیمات هوشمندانه در محیط‌های مختلف گوناگون انجام می‌شود. در ادامه، انواع روش‌های ارزیابی شخصیت را معرفی کرده‌ایم:
پرسشنامه های خودگزارشی:
این ابزار ارزیابی جزو رایج ترین روش‌های ارزیابی شخصیت محسوب می‌شود که در آن‌افراد به مجموعه‌ای از سوالات درباره افکار، احساسات و رفتارهای خود پاسخ می‌دهند. از جمله آزمون این روش می‌توان به MMPI (آزمون چند وجهی شخصیت مینه سوتا) و Big Five Inventory اشاره کرد.
آزمون های پروژه ای:
این آزمون‌ها شامل پاسخ‌های باز به محرک‌های مبهم هستند و بینش‌های عمیق تری به ناخودآگاه فرد تزریق می‌کنند. آزمون لکه‌های جوهری روشاخ و آزمون روایت سازی تماتیک (TAT) از جمله این آزمون‌ها هستند.
ارزیابی های رفتاری:
این روش شامل مشاهده رفتار فرد در موقعیت‌های خاص برای درک ویژگی‌های شخصیتی است.
مصاحبه ها:
مصاحبه‌های ساختار‌یافته یا غیر‌ساختاریافته بینش‌های کیفی خوبی درباره شخصیت ارائه می‌دهند. این مصاحبه‌ها معمولا در محیط‌های بالینی یا در ارزیابی‌های سازمانی انجام می‌شوند.
آزمون های قضاوت موقعیتی (SJTs):
این آزمون‌ها موقعیت‌های فرضی و مرتبط با شغل را ارائه می‌دهند و از افراد می‌خواهند تا مناسب‌ترین پاسخ‌ها را انتخاب کنند. نوع پاسخ‌های انتخابی نمایانگر ویژگی‌های شخصیتی فرد است.
گزارش های همتایان:
همکاران، دوستان یا اعضای خانواده بینش‌هایی درباره ویژگی‌های شخصیتی یک فرد ارائه می‌دهند که شخصیت بیرونی افراد را نمایان می‌کند.
اندازه گیری های بیومتریک:
این اندازه‌گیری ها، روش‌های نوظهور شامل اندازه‌گیری پاسخ‌های فیزیولوژیکی مانند ضربان قلب، هدایت پوست (به ویژه در ارتباط با استرس و واکنش‌های عاطفی) برای ارزیابی ویژگی‌های شخصیتی هستند.
آموزش روانشناسی شخصیت بر این فرض استوار است که بخش زیادی از تنوع قابل مشاهده در رفتار از فردی به فرد دیگر ناشی از تفاوت‌ها در میزان داشتن ویژگی‌های شخصی خاص (ویژگی‌ها) توسط افراد است. به طور خلاصه، متخصص ارزیابی تلاش می‌کند این ویژگی‌ها را تعریف کرده، آن‌ها را به‌طور عینی اندازه‌گیری کند و آن‌ها را به جنبه‌های اجتماعی معنادار رفتار مرتبط سازد.
پیشنهاد می کنیم جهت ثبت نام مشاوره قبل ازدواج به لینک مربوطه مراجعه نمایید.
یکی از تیپ‌های شخصیتی در روانشناسی که در مقابل درونگرا قرار دارد تیپ شخصیتی برونگرا است که در مقاله برونگرایی چیست کلینیک آوینه در مورد آن توضیح دادیم.
انسان گرایی و رفتارگرایی؛ دو نمونه مهم از انواع نظریه های شخصیت
7 نظریه کلیدی شخصیت بر رویکردهای بیولوژیکی، رفتاری، روان پویایی، انسان گرایانه و ویژگی تمرکز دارند. در حالی که این نظریه ها توضیحات مختلفی را برای شخصیت ارائه می دهند، هر کدام بینش های مهمی را ارائه می دهند که به ما در درک بهتر خود کمک می کند. در ادامه، این ۷ نظریه مهم شخصیت را بررسی می‌کنیم:
- روانکاوی: این نظریه که توسط زیگموند فروید ابداع شد، مبتنی بر تجربیات دوران کودکی است.
- انسان گرایی: این نظریه بر اهمیت اراده آزاد و تجربه فردی در رشد شخصیت تأکید می کند.
- صفت یا ویژگی: این نظریه نشان می دهد که شخصیت از پنج بعد جهانی تشکیل شده است که در طول زندگی فرد نسبتاً پایدار می مانند.
- رفتارگرا: این نظریه بیان می‌کند که شخصیت نتیجه تجربیات محیطی و شرطی شدن است.
- اجتماعی-شناختی: این نظریه اذعان دار که شخصیت افراد تحت تاثیر محیط اطرافش قرار می‌گیرد و بالعکس.
- بیولوژیکی: این نظریه یکی از پنج نظریه کلیدی شخصیت است.
- تکاملی: این نظریه یکی از نظریه‌های اصلی شخصیت است.
هیچ نظریه واحدی نمی‌تواند تمام جنبه های شخصیت را توضیح دهد، اما هر نظریه می‌تواند به ما در درک جنبه‌های مختلف شخصیت کمک کند. بسیاری از محققان و روانشناسان به جای شناسایی با دیدگاهی خاص، رویکردی التقاطی درباره نظریه های روانشناسی شخصیت دارند.
پیشنهاد می کنیم جهت استعلام هزینه مشاوره فردی به لینک مربوطه مراجعه نمایید.
روانشناسی شخصیت؛ ابزاری برای شناسایی نقاط قوت و ضعف اشخاص
روانشناسی شخصیت به ما این امکان را می‌دهد که درک عمیق‌تری از ویژگی‌ها و رفتارهای انسانی پیدا کنیم. با بررسی انواع نظریه‌ها و روش‌های ارزیابی شخصیت، به شناخت بهتری از خود و دیگران دست می‌یابیم و از این شناخت در انتخاب‌ها و تصمیمات زندگی بهره می‌بریم. همچنین، آگاهی از تأثیر شخصیت بر روابط و نحوه تعامل با محیط، به بهبود سلامت روانی و کیفیت زندگی ما کمک شایانی می‌کند. در نهایت، بهره‌گیری از ابزارهای مختلف ارزیابی شخصیت ما را در شناسایی نقاط قوت و ضعف‌مان یاری کرده و مسیر رشد شخصی ما را هموارتر می‌سازد.
دیدگاهتان را بنویسید