اختلال اضطراب جدایی چیست؟ + علائم، تشخیص و درمان
اضطراب و مشکلات روحی و روانی حین و پس از جدایی زوجین فقط مختص به آنها نیست و فرزندان طلاق، بیشترین آسیب روحی و روانی را از جدایی والدین‌شان محتمل می‌شوند. پریشانی و نگرانی و ترس مکرر و مداوم، فقط بخشی از آسیب‌های وارده به فرزندان طلاق محسوب می‌شود. در این مقاله اختلال اضطراب جدایی را تعریف کرده و نحوه تشخیص اختلال اضطراب جدایی و درمان آن را بیان می‌کنیم. اگر قصد پیشگیری و کاهش عوارض SAD را دارید، مطالعه این مقاله برای شما سودمند خواهد بود.
اختلال اضطراب جدایی؛ بیماری ترس از جدایی
اختلال اضطراب جدایی (SAD) یکی از شایع‌ترین اختلالات اضطرابی دوران کودکی است. اختلال SAD، گونه‌ای پیشرفته از اضطراب معمولی رشدی است که با نگرانی بیش‌ازحد، اضطراب و حتی ترس از جدایی رخ‌داده یا پیش‌بینی شده از یک شخص نزدیک در زندگی آشکار می‌شود. اگرچه اضطراب جدایی امری عادی و زمینه‌ساز رشد روحی و روانی است، ولی وقوع این اختلال در سن نامناسب یا در زمینه نامناسب با شدت نامناسب مشکل‌ساز است.
اضطراب جدایی نشانه‌های خود را در سنین 6 تا 12 ماهگی نشان می‌دهد. این اضطراب جدایی هنجاری یا فیزیولوژیکی تقریباً تا 3 سالگی به‌طور‌پیوسته قابل‌مشاهده است و در شرایط عادی پس از آن کاهش می‌یابد. این فعالیت معیارهای تشخیصی فعلی DSM-5-TR را مشخص می‌کند.
پریشانی و نگرانی و ترس مکرر و مداوم؛ از مهم‌ترین علائم اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی زمانی تشخیص داده می‌شود که علائم بسیار بیشتر از حد انتظار در سن رشد فرد وجود داشته باشد و باعث ایجاد ناراحتی یا مشکلات عمده در انجام فعالیت‌های روزانه او شود. مهم‌ترین علائم اختلال اضطراب جدایی شامل موارد زیر است:
- پریشانی مکرر و شدید هنگام فکر‌کردن به جدایی یا دوری از خانه یا عزیزان (شامل دلبستگی یا عصبانیت در مورد جدایی که طولانی تر یا شدیدتر از سایر بچه‌های هم‌سن باشد)
- نگرانی دائمی و شدید در مورد ازدست‌دادن والدین یا عزیزان دیگری به دلیل بیماری، مرگ، یا یک فاجعه یا آسیبی که به آنها وارد می‌شود
- نگرانی دائمی از اینکه اتفاق بدی بیفتد (مانند گم‌شدن یا ربوده‌شدن که باعث جدایی از والدین یا سایر عزیزان شود)
- تمایل نداشتن یا امتناع از دوری از خانه به‌دلیل ترس از جدایی در سنین کودکی
- تمایل به تنها ماندن در خانه یا در زندگی کردن جایی بدون والدین یا عزیزان نزدیک
- تمایل نداشتن یا امتناع از خوابیدن دور از خانه یا خوابیدن بدون والدین یا عزیزان دیگر در سن بزرگسالی
- مشاهده کابوس‌های تکراری در مورد جدایی
- شکایت مکرر از سردرد، معده درد یا علائم دیگر حین یا قبل از جدایی از والدین یا سایر عزیزان
اختلال اضطراب جدایی ممکن است همراه با حملات پانیک نیز رخ دهد. حملات پانیک، حملات مکرر برای احساس ناگهانی اضطراب فراگیر، ترس یا وحشت شدید است که در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسد.
صحبت پزشک با فرزند و والدین؛ مهم‌ترین روش تشخیص اضطراب جدایی
تشخیص اختلال اضطراب جدایی شامل پی‌بردن به این است که کودک والدین در شرف طلاق درحال‌گذراندن یک مرحله معمولی از رشد است یا اینکه علائم نامعمول او آنقدر جدی است که به‌عنوان اختلال اضطراب جدایی درنظر گرفته می‌شود. نحوه تشخیص اختلال اضطراب جدایی برای درمان آن به این صورت است که پزشک معالج پس از رد هر‌گونه پیش‌زمینه پزشکی، فرد مشکوک به این اختلال را به یک متخصص سلامت روان با تخصص در زمینه انواع اختلالات روانی در کودکان ارجاع می‌دهد.
متخصص سلامت روان برای کمک به تشخیص اختلال اضطراب جدایی، با والدین طلاق و فرزندشان درکنار‌هم و به‌صورت جداگانه صحبت خواهد کرد. گاهی اوقات یک مصاحبه ساختاریافته که ارزیابی روانشناختی نامیده می‌شود، شامل صحبت در مورد افکار، احساسات و رفتار فرد مشکوک به بیماری است.
پیشنهاد می‌کنیمبرای آشنایی بیشتر با اختلالات مربوط به اضطراب، مقاله اختلال اضطرابی چیست را درسایت کلینیک آوینه بخوانید.
گفتاردرمانی و درمان دارویی؛ مهم‌ترین روش‌های درمان اضطراب جدایی
درمان اختلال اضطراب جدایی با روان‌درمانی شروع می‌شود. روان‌درمانی شامل کار با یک درمانگر آموزش دیده برای کاهش علائم اضطراب جدایی است. درمان شناختی رفتاری (CBT) شکل موثری از درمان برای اختلال اضطراب جدایی است. درمان قرار گرفتن در معرض مشکل و اختلال، برای اضطراب جدایی مفید است. در طول این نوع درمان، کودک شما یاد می‌گیرد که چگونه با ترس‌های مربوط به جدایی و عدم اطمینان روبرو شود و آنها را مدیریت کند. همچنین، والدین کودک یاد می‌گیرند که چگونه به‌طور‌مؤثر حمایت عاطفی و تشویق به استقلال متناسب با سن کودک را انجام دهند.
گاهی اوقات اگر گفتاردرمانی به تنهایی موثر نباشد، از درمان دارویی نیز استفاده می‌شود. اگر علائم اضطراب در فرد مبتلا شدید باشد و کودک به تنهایی در طول درمان پیشرفت نکند، ترکیب دارو با CBT مفید واقع خواهد شد. داروهای ضد‌افسردگی به‌نام مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) نیز گزینه‌ای دیگر برای درمان اختلال اضطراب جدایی در نوجوانان و بزرگسالان است.
مراجعه به پزشک؛ مهم‌ترین راه مدیریت و رفع مشکلات ناشی از اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی تأثیر قابل‌توجهی بر زندگی کودکان و والدین آنها دارد. با شناسایی علائم و دریافت درمان مناسب، شامل گفتاردرمانی و در موارد ضروری دارو، می‌توان به بهبود کیفیت زندگی و افزایش استقلال کودک کمک کرد. والدین نقش مهمی در حمایت و تسهیل این فرآیند دارند و باید به نشانه‌های اضطراب در فرزندان خود توجه کنند. اگر فرزندتان مشکوک به علائم اختلال اضطراب است، توصیه می‌شود به پزشک یا روانشناسی که ویژگی یک روانشناس خوب را دارد مراجعه کنید تا از راهنمایی و حمایت‌های لازم پزشکی بهره‌مند شوید. کلینیک روانشناسی آوینه آماده ارائه خدمات مشاوره و درمان برای بیماران مبتلا به اختلال اضطراب جدایی است.
دیدگاهتان را بنویسید