اختلال اضطرابی چیست؟ + نشانه‌ ها، علت، تشخیص و درمان

بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود احساس اضطراب را تجربه می‌کنند. با‌این‌حال زمانی‌که این احساس‌ها مداوم و بدون دلیل مشخصی باشند، ممکن است به اختلال اضطرابی تبدیل شوند. اختلال اضطرابی باعث می‌شود فرد در مواجهه با شرایط روزمره دچار استرس و نگرانی بیش‌ازحد شود. نشانه های اختلال اضطرابی شامل ترس‌های غیرمنطقی، نگرانی‌های مداوم، تپش قلب، بی‌خوابی و حتی علائم جسمانی مانند سردرد یا درد معده است. از علل اختلال اضطرابی به عواملی همچون ژنتیک، تغییرات مغزی، تجربه‌های منفی در کودکی و شرایط محیطی استرس‌زا اشاره می‌کنیم. در ادامه به بررسی کامل این اختلال، نشانه‌ها، علل و راه‌های درمان آن خواهیم پرداخت تا شما بتوانید به‌راحتی این مشکل را مدیریت کنید.

نشانه های اختلال اضطرابی

یکی از اولین گام‌ها در مقابله با اختلال اضطرابی، شناخت دقیق نشانه های اختلال اضطرابی است. اضطراب ممکن است به شکل‌های مختلفی در افراد بروز کند و برای هر فردی متفاوت باشد. برخی از نشانه‌های شایع شامل نگرانی‌های مداوم، تپش قلب، سردرد، بی‌خوابی و احساس خفگی است. اضطراب فراگیر معمولا باعث می‌شود فرد از موقعیت‌های عادی زندگی روزمره ترس و استرس زیادی تجربه کند. این احساسات ممکن است به اندازه‌ای قوی باشند که فرد نتواند به‌طور موثر به کارهای روزمره خود بپردازد. اگر این نشانه‌ها بیش از شش ماه ادامه داشته باشد، ممکن است به اختلال اضطرابی تبدیل شود و نیاز به تشخیص و درمان داشته باشد. در جدول زیر چند نمونه از نشانه های اختلال اضطرابی را مرور می‌کنیم:

برای تشخیص بهتر این نشانه‌ها، می‌توانید به نشانه‌های جسمانی نیز توجه کنید. سردردهای مکرر، درد معده، ضعف در تمرکز و حتی تنگی نفس از جمله نشانه‌هایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.

یکی از روشهایی که می‌تواند به اختلال اضطرابی کمک کند روان درمانی پویشی کوتاه مدت است که در مقاله کلینیک آوینه به آن پرداختیم.

اگر میخواهید استرس و اضطراب را بدون دارو کنترل کنید مقاله درمان استرس و اضطراب بدون دارو روش های خوبی را به شما پیشنهاد می‌دهد.

علل اختلال اضطرابی: چرا اضطراب در افراد مختلف بوجود می‌آید؟

علل اختلال اضطرابی بسیار متنوع هستند و می‌توانند ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و حتی فیزیولوژیکی باشند. مطالعات نشان داده‌اند که اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک شما از اختلالات اضطرابی رنج ببرد، احتمال ابتلای شما نیز افزایش می‌یابد. یکی دیگر از علل اختلال اضطرابی، تجربه‌های منفی در دوران کودکی است. شرایطی مانند سوء‌استفاده، از دست دادن والدین یا حتی زندگی در محیط‌های پرتنش باعث بروز اضطراب مزمن در بزرگسالی می‌شود.

عوامل محیطی مانند فشار کاری، مشکلات مالی یا حتی تغییرات زندگی نیز محرک‌های بزرگی برای بروز اضطراب خواهند بود. در نهایت، تغییرات شیمیایی در مغز، به‌ویژه در سطح هورمون‌های مسئول تنظیم اضطراب و استرس، ممکن است به شکل‌گیری اختلال اضطرابی کمک کنند. با شناخت این عوامل، می‌توانیم بهتر به‌دنبال درمان اختلال اضطرابی و پیشگیری از آن باشیم.

روش های تشخیص اختلال اضطرابی

تشخیص صحیح اختلال اضطرابی از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چرا که درمان مناسب به‌موقع از پیشرفت این اختلال جلوگیری می‌کند. یکی از اولین مراحل در تشخیص اختلال اضطرابی، مراجعه به یک متخصص روان‌شناسی یا روان‌پزشکی است. در مرحله اول، روان‌شناس با بررسی نشانه‌های شما و گرفتن شرح حال از زندگی‌تان، تلاش می‌کند تا الگوهای اضطراب را شناسایی کند. تست‌های روان‌شناختی نیز از ابزارهای کاربردی در این زمینه هستند. این تست‌ها میزان شدت اضطراب و نوع اختلال اضطرابی را مشخص می‌کنند.

یکی دیگر از ابزارهای تشخیصی، استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد است که به‌طور مستقیم به نشانه‌های اضطرابی پرداخته و به متخصصین کمک می‌کند وضعیت فرد را بهتر ارزیابی کنند. مشاوره با یک متخصص و انجام این تست‌ها اولین قدم برای مقابله با این اختلال است و به شما در مدیریت آن کمک می‌کند.

اگر در زندگی فردی خود دچار مشکل شدید مشاوره فردی به کمک شما خواهد آمد. در مقاله مشاوره فردی چیست با این نوع از مشاوره آشنا شوید.

اگر از افسردگی رنج می‌برید مقاله درمان افسردگی کلینیک آوینه را از دست ندهید.

درمان اختلال اضطرابی

برای درمان اختلال اضطرابی روش‌های متعددی وجود دارد. دارو درمانی یکی از متداول‌ترین روش‌ها است که با تجویز داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI) یا بنزودیازپین‌ها به کنترل اضطراب کمک می‌کند. این داروها معمولا برای افرادی که با اضطراب فراگیر و شدید دست‌وپنجه نرم می‌کنند، توصیه می‌شود. علاوه‌بر داروها، روش‌های غیردارویی نیز به‌عنوان درمان‌های مکمل به کار می‌روند. روان‌درمانی یکی از مؤثرترین روش‌های غیردارویی است که با کمک یک روان‌درمانگر، فرد به بررسی عمیق ریشه‌های اضطراب خود پرداخته و تکنیک‌های مختلفی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) را به کار می‌گیرد تا یاد بگیرد چگونه با موقعیت‌های اضطراب‌آور کنار بیاید. در جدول زیر، تفاوت بین دو روش درمانی اصلی برای اختلال اضطرابی را مشاهده می‌کنید:

چگونه با اختلال اضطرابی در زندگی روزمره کنار بیاییم؟

یکی از چالش‌های اصلی افراد مبتلا به اختلال اضطرابی، مدیریت این اضطراب در زندگی روزمره است. بسیاری از افراد از موقعیت‌های اجتماعی یا کاری پرتنش دچار اضطراب می‌شوند و این مسئله تاثیر منفی بر کارایی و روابطشان می‌گذارد. برای مدیریت بهتر اضطراب، مهم است که تکنیک‌های کاهش استرس را بیاموزیم. ورزش‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن به کنترل اضطراب کمک می‌کنند. همچنین ایجاد یک روتین روزانه و تمرکز بر تنفس عمیق نیز اثرهای مثبتی می‌گذارد. افراد باید یاد بگیرند که خود را در مواجهه با موقعیت‌های اضطراب‌آور تقویت و از تکنیک‌های خودمراقبتی استفاده کنند تا بتوانند با اعتمادبه‌نفس بیشتری با چالش‌ها روبرو شوند.

آیا میدانید که استرس و اضطراب دو موضوع جداگانه هستند؟ در مقاله تفاوت استرس و اضطراب به تفاوتهای این دو مشکل پرداختیم.

پیشگیری از اختلال اضطرابی: راهکارهایی برای مدیریت استرس و اضطراب

پیشگیری از اختلال اضطرابی با مدیریت استرس‌های روزمره آغاز می‌شود. زندگی در دنیای پرسرعت امروز مملو از موقعیت‌های استرس‌زا است. با‌این‌حال با یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس از بروز اضطراب جلوگیری کنید. تمرین‌های تنفسی، یوگا، داشتن خواب کافی و تغذیه سالم از جمله عواملی هستند که به کاهش استرس کمک می‌کنند. همچنین، پرهیز از مصرف بیش‌ازحد کافئین و الکل در پیشگیری از اختلال اضطرابی موثر خواهد بود. مدیریت صحیح زمان و ایجاد تعادل میان کار و زندگی نیز از دیگر نکاتی است که باید به آن توجه شود.

اختلال اضطرابی در کودکان و نوجوانان: چگونه به فرزندان خود کمک کنیم؟

اختلال اضطرابی فقط مختص بزرگسالان نیست و کودکان و نوجوانان نیز می‌توانند از آن رنج ببرند. شناسایی زودهنگام نشانه‌های اختلال اضطرابی در کودکان بسیار مهم است؛ زیرا می‌تواند از مشکلات روانی جدی‌تر در آینده جلوگیری کند. کودکان ممکن است نتوانند احساسات خود را به‌درستی بیان کنند؛ بنابراین والدین باید به تغییرات رفتاری مانند کاهش تمرکز، بی‌قراری یا بروز مشکلات و اختلالات خواب دقت کنند. برای کمک به کودکان، می‌توانید با ایجاد محیطی امن و آرام و تشویق به صحبت کردن درباره احساساتشان شروع کنید. مشاوره با یک روان‌شناس کودک نیز به بهبود وضعیت کمک می‌کند.

چرا درمان اختلال اضطرابی را به تاخیر نیندازیم؟

اختلال اضطرابی مشکلی است که نباید آن را نادیده گرفت. این اختلال بر جنبه‌های مختلف زندگی افراد تاثیر می‌گذارد. اگر شما یا کسی از نزدیکانتان با نشانه‌های اختلال اضطرابی دست‌وپنجه نرم می‌کند، بهترین راه اقدام به موقع برای دریافت کمک تخصصی است. درمان این اختلال از طریق روش‌های متنوعی مانند دارودرمانی، روان‌درمانی و تکنیک‌های خودمراقبتی امکان‌پذیر است. در نهایت، بهتر است برای پیشگیری از مشکلات بیشتر، به فکر مشاوره با متخصصین روان‌شناسی باشید. کلینیک روان‌شناسی آوینه با ارائه خدمات مشاوره‌ای حرفه‌ای، شما را در مسیر بهبود همراهی می‌کند و به شما کمک می‌کند تا با این اختلال مقابله کنید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.