اختلال اسکیزوفرنی چیست؟ + علت، علائم و روش های درمان
بیماری اسکیزوفرنی نوعی بیماری روانی است که فرد مبتلا به آن دچار توهم، رفتار ضداجتماعی و اختلال تفکر، احساس و رفتار می‌شود. درمان دارویی و فعالیت‌های اجتماعی از مهم‌ترین روش‌های درمان اختلال شیزوفرنی محسوب می‌شوند. در این مقاله تعریف می‌کنیم که بیماری اسکیزوفرنی چیست و علائم و نشانه‌های آن را معرفی می‌کنیم. برای اطلاع از روش‌های تشخیص، مدیریت و درمان اسکیزوفرنی مطالعه این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم.
اختلال اسکیزوفرنی چیست؟ بیماری مختل‌کننده تفکر، احساس و رفتار
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی است که بر نحوه تفکر، احساس و رفتار فرد تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی در ظاهر ارتباط خود را با دنیای واقعی از دست می‌دهند، که این موضوع برای آن‌ها و خانواده و دوستانشان ناراحت‌کننده است. علائم اسکیزوفرنی شرکت در فعالیت‌های معمول و روزمره را دشوار می‌کند، ولی درمان‌های موثری برای این بیماری وجود دارد. بسیاری از افرادی که تحت درمان اسکیزوفرنی قرار می‌گیرند پس از درمان می‌توانند در مدرسه، دانشگاه یا محل کار حاضر شوند، تشکیل زندگی دهند و از روابط شخصی لذت ببرند.
وراثت و ناهنجاری‌های مغز؛ مهم‌ترین علت اختلال اسکیزوفرنی
- اگر می‌خواهید بدانید که علت دقیق بیماری اسکیزوفرنی چیست، باید بگوییم که علت اختلال اسکیزوفرنی هنوز ناشناخته است؛ ولی نوعی بیماری بیولوژیکی محسوب می‌شود. چندین عامل وجود دارند که احتمال ابتلای فرد به بیماری اسکیزوفرنی را افزایش می‌دهد. در ادامه توضیح داده‌ایم که متحمل‌ترین علت بیماری اسکیزوفرنی چیست.
- ژنتیک (وراثت): اسکیزوفرنی در برخی افراد ریشه ژنتیکی دارد و به ارث می‌رسد، به این معنی که احتمال انتقال اسکیزوفرنی از والدین به فرزندان در این خانواده‌ها بیشتر است.
- ناهنجاری مغز: ساختار غیر‌طبیعی مغز در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دیده شده است؛ ولی این موضوع برای همه افراد مبتلا به اسکیزوفرنی صدق نمی‌کند.
- عوامل محیطی: عفونت‌های ویروسی، ماری‌جوانا، سیگار، آسیب‌های دوران کودکی، شکست اجتماعی، سوء‌تغذیه، کمبود ویتامین D، شناخت اجتماعی و ضریب هوشی پایین در ایجاد اسکیزوفرنی نقش دارند. اسکیزوفرنی اغلب زمانی ظاهر می‌شود که بدن تغییرات هورمونی و فیزیکی دارد؛به‌ویژه در دوران نوجوانی و جوانی.
برای آشنایی با اختلال روانی که فرد افکار، عقاید یا وسواس مکرر و ناخواسته دارد، پیشنهاد می‌کنیم مقاله وسواس فکری عملی در سایت کلینیک آوینه بخوانید.
علائم اختلال اسکیزوفرنی
هر شخصی ممکن است به اسکیزوفرنی مبتلا شود. این بیماری روی مردم در سراسر جهان، از هر نژاد و فرهنگی تاثیر می‌گذارد. اسکیزوفرنی معمولاً برای اولین بار در سال‌های نوجوانی یا اوایل 20 سالگی در افراد ظاهر می‌شود. اختلال اسکیزوفرنی جنسیتی نیست و مردان و زنان را به یک‌اندازه تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. هرچه علائم بیماری زودتر آشکار شود، بیماری شدیدتر می‌شود. حداقل سن ابتلا به اسکیزوفرنی 5 سال گزارش شده است.
توهم، اختلال گفتاری و انزوای اجتماعی؛ از مهم‌ترین علائم اختلال اسکیزوفرنی
هنگامی که فردی مبتلا به اسکیزوفرنی است، فرد مبتلا در برهه زمانی خاصی قادر به تشخیص تجربیات واقعی و غیر واقعی از هم نیست. بروز علائم شدید روان‌پریشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب با افزایش سن کاهش می‌یابد. مصرف نکردن داروها طبق تجویز پزشک، استفاده از الکل یا داروهای غیرقانونی و قرار گرفتن موقعیت‌های استرس زا باعث افزایش علائم اسکیزوفرنی می‌شوند. علائم شیزوفرنی به سه دسته عمده زیر تقسیم می‌شوند.
- علائم مثبت: توهم (مانند شنیدن صداها یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند)، پارانویا و احساسات، ادراکات، باورها و رفتارهای اغراق‌آمیز یا تحریف‌شده.
- علائم منفی: اختلال در بیان مسائل عاطفی و ابراز علاقه، کاهش خروجی گفتار (آلوژیا)، کاهش میل به داشتن ارتباطات اجتماعی، فراموشی و کاهش تجربه لذت‌بردن (انهدونیا).
- علائم خنثی: تفکر و گفتار گیج و آشفته، مشکل در تفکر منطقی و رفتارهای عجیب و غریب یا حرکات غیر‌طبیعی.
برای آشنایی اینکه با روانکاو بهتر است یا روانشناس، پیشنهاد می‌کنیم مقاله تفاوت روانشناسی و روانکاوی در سایت کلینیک آوینه بخوانید.
روش‌های درمان اسکیزوفرنی چیست؟
علائم اسکیزوفرنی برای اولین بار در اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شود و برای تشخیص اختلال اسکیزوفرنی باید حداقل شش ماه ادامه داشته باشند. مردان اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل 20 سالگی علائم اولیه بیماری را تجربه می‌کنند؛ در‌حالی‌که زنان معمولاً اولین علائم بیماری را در دهه 20 زندگی و اوایل 30 سالگی نشان می‌دهند. قبل از تشخیص نهایی بیماری، یک روانپزشک باید با انجام معاینه پزشکی کامل، ابتلا به سوء‌مصرف مواد یا سایر بیماری‌های عصبی یا پزشکی را که علائم آن شبیه اسکیزوفرنی هستند را در فرد مشکوک به بیماری رد کند.در زیر، مهم‌ترین راه‌های درمان شیزوفرنی را معرفی کرده‌ایم.
درمان دارویی و اجتماعی؛ از مهم‌ترین روش های درمان اختلال اسکیزوفرنی
درمان اسکیزوفرنی روی کمک به افراد برای مدیریت علائم، بهبود عملکرد روزانه و دستیابی به اهداف زندگی شخصی مانند تکمیل تحصیلات دانشگاهی، ارتقای شغلی و داشتن روابط اجتماعی رضایت‌بخش تمرکز دارد. برای اینکه نوع درمان اسکیزوفرنی برای هر فرد تجویز شود، ابتدا باید مشخص شود که علت بیماری اسکیزوفرنی چیست و فرد به چه دلیلی به این بیماری مبتلا شده است.
داروهای ضد روان پریشی؛ یکی از رایج‌ترین درمان‌های اسکیزوفرنی
داروهای ضد روان پریشی به کاهش شدت و تکرار علائم بیماری کمک می‌کنند. این داروها معمولاً هر روز به صورت قرص یا شربت مصرف می‌شوند. برخی از داروهای ضد روان پریشی به صورت تزریقی یک یا دو بار در ماه تجویز می شوند. اگر علائم بیمار با مصرف داروهای ضد روان پریشی بهبود نیافت، پزشک معالج طبق تشخیص ممکن است داروی کلوزاپین را برای او تجویز کند.
بسیاری از افرادی که داروهای ضد روان پریشی مصرف می‌کنند با شروع مصرف این داروها عوارض جانبی مانند افزایش وزن، خشکی دهان، بی‌قراری و خواب‌آلودگی را تجربه می‌کنند. برخی از این عوارض با گذشت زمان از بین‌می‌روند، در‌حالی‌که برخی دیگر برای مدت طولانی باقی می‌مانند.
درمان‌های روانی اجتماعی؛ یکی از بهترین روش‌های درمان شیزوفرنی
درمان‌های روانی اجتماعی به افراد کمک می‌کنند تا راه‌حل‌هایی برای چالش‌های روزمره بیابند و علائم بیماری را حین حضور در مدرسه، کار، و ایجاد روابط مدیریت کنند. این درمان‌ها اغلب همراه با داروهای ضد روان پریشی تجویز می‌شوند. افرادی که در درمان‌های روانی اجتماعی منظم شرکت می‌کنند، احتمال کمتری دارد که علائم بیماری در آن‌ها دوباره عود کنند یا در بیمارستان بستری شوند. نمونه‌هایی از این نوع درمان شامل درمان شناختی رفتاری، آموزش مهارت‌های رفتاری، اشتغال‌به‌کار و مداخلات اصلاح شناختی است.
برای آشنایی و بررسی رفتارهای گروهی، نقش محیط اجتماعی و تأثیرات آن،پیشنهاد می‌کنیم مقاله روانشناسی اجتماعی چیست در سایت کلینیک آوینه بخوانید.
مراقبت‌های تخصصی؛ علمی‌ترین روش درمان اختلالات اسکیزوفرنی
برنامه‌های مراقبت تخصصی هماهنگ (CSC) شامل برنامه‌های متمرکز بر بهبودی برای افراد مبتلا به شیزوفرنی در مراحل اولیه آن هستند. در مقایسه با مراقبت‌های معمولی، CSC در کاهش علائم، بهبود کیفیت زندگی و افزایش مشارکت در کار یا مدرسه در بیماران مبتلا به این بیماری موثرتر است.
دیدگاهتان را بنویسید