روانشناسی زرد چیست و چگونه باید از آن دوری کرد؟
بی‌شک، پیش آمده که همه ما از حجم بالای مشکلات و مشغولیت‌های ذهنی که داریم، خسته شده‌ایم و به‌دنبال راههای گریز و حل آن مشکلات بود‌ه‌ایم و در این راه دست به دامان آسان‌ترین مربیان حل مشکلات، یعنی بلاگرها و رسانه‌های مختلف غیرعلمی شده‌ایم. اما پیروی از روش‌های غیرعلمی تا‌چه حد می‌تواند ما را به سمت موفقیت و غلبه بر مشکلات هدایت کند؟ در این مقاله تعریف میکنیم که روانشناسی زرد چیست و راه های تشخیص روانشناسی زرد از روانشناسی واقعی و مضرات آن را بیان میکنیم. برای اطلاع از تاثیر روانشناسی زرد روی زندگی روزمره، این مقاله را به‌طور کامل مطالعه کنید.
روانشناسی زرد چیست؟
روانشناسی زرد یا عامه پسند (Pop Psychology) اصطلاحی است که هر ایدئولوژی روانشناختی، درمانی یا تکنیک دیگری را که از طریق کتاب، برنامه تلویزیونی یا پست وبلاگ محبوبیت پیدا کرده است، را پوشش می دهد. رویکردهای روانشناسی زرد اغلب با تأکید بر احساسات شخصی، فرهنگ عامه مردم و روش‌های خودیاری مشخص می شوند. این رویکردها مورد حمایت جامعه علمی نیستند، اما میان افرادی که می‌خواهند وضعیت روحی و روانی خود را بهبود ببخشند، بسیار محبوب است.
روانشناسی زرد اغلب با راه‌حل های سریع همراه است، زیرا نوید راه‌حل‌های آسان برای مشکلات دشوار را می‌دهد. همچنین، این نوع روانشناسی با تست‌های شخصیتی مرتبط است که از نظر علمی تایید نشده نیستند. شخصیت های محبوبی مانند دکتر فیل مک گراو یا اپرا وینفری که رویکردهای روانشناسی عامه‌پسند را ترویج می‌کنند، کمک بسیاری به رشد روانشناسی زرد کرده‌اند.
نمونه هایی از روانشناسی زرد
در سال‌های اخیر، به جای رویکردهایی که ریشه در فرهنگ عامه دارند، تلاش‌هایی برای رویکردهای علمی‌تر صورت گرفته است. با این حال، به نظر می‌رسد که ما هرگز تاثیر روانشناسی زرد روی زندگی روزمره را نادیده نگرفته و نیاز خود به روانشناسی زرد را از بین نخواهیم برد. در این بخش، درمورد اینکه نمونه هایی از این روانشناسی چیست را بررسی میکنیم. نمونه هایی از روانشناسی زرد عبارتند از:
- وبلاگ‌های روانشناسی عمومی: وب‌سایت‌های شخصی که توسط نویسندگانی بدون تخصص در موضوع خاصی نوشته شده‌اند.
برنامه‌های گفتگو محور، برنامه‌های تلویزیونی و پادکست‌ها: این‌برنامه‌ها از نظر کیفیت باهم متفاوتند و شامل برنامه‌های اجرا شده توسط روانشناسان تا برنامه‌های اجرا شده توسط افرادی که هرگز روانشناسی نخوانده‌اند، می‌شوند.
- کانال‌های یوتیوبی: بسیاری از یوتیوبرها ویدیوهایی درباره موضوعات سلامت روان تولید می‌کنند و ادعا می‌کنند که در این زمینه کارشناس هستند. تحقیق در مورد صلاحیت‌های آن‌ها قبل از تماشای این کانال‌ها برای دریافت مشاوره بسیار مهم است.
- کتاب‌های خودیاری: کتاب‌های خودیاری شامل روش‌هایی می شوند که مبتنی بر شواهد یا تأیید شده توسط تحقیقات علمی نیستند.
- فروم‌های اینترنتی: فروم‌های اینترنتی کاربرانی دارند که ادعا می‌کنند درباره روانشناسی اطلاعات علمی دارند، در حالی که چنین نیست. بنابراین، تحقیق در مورد صلاحیت‌های هر کاربر قبل از دریافت مشاوره از آن‌ها یا پست‌هایشان در این نوع پلتفرم‌ها بسیار مهم است.
- حساب‌های بلاگرها در رسانه‌های اجتماعی: حساب‌های محبوب در تیک‌تاک و اینستاگرام اطلاعاتی مبتنی بر روانشناسی عمومی را به اشتراک می‌گذارند، اما اغلب شواهدی برای حمایت از ادعاهایشان ندارند. برخی دیگر هم که مبتنی بر ایده‌های تحقیقاتی هستند، ادعاهای اغراق‌آمیزی دارند.
در حالی که محبوب بودن لزوما به این معنا نیست که یک کتاب، برنامه یا وب‌سایت غیرمفید است، اگر هر یک از نشانه‌ها برای اینکه بدانید روانشناسی زرد چیست صحیح باشد، نشانه‌ای نگران‌کننده است.
پیشنهاد می کنیم جهت انجام مشاوره پیش از ازدواج به لینک مربوطه مراجعه نمایید.
تفاوت روانشناسی واقعی و روانشناسی زرد چیست؟
تفاوت اصلی بین روانشناسی زرد و انواع روانشناسی علمی در این است که فقط روانشناسی علمی توسط تحقیقاتی پشتیبانی می‌شود. روانشناسی عمومی و روانشناسی واقعی از نظر مبنا، روش‌ها و منابع اطلاعات متفاوت هستند. شناخت این تفاوت، یکی از مهم‌ترین راه های تشخیص روانشناسی زرد از روانشناسی واقعی است. در ادامه، معیارهای شناسایی تفاوت‌روانشناسی زرد و واقعی نام‌برده شده‌اند:
- مبنا: روانشناسی زرد بر تجربه‌های شخصی، دانش عامیانه و نظرات زرد بنا شده است، در حالی که روانشناسی واقعی بر پایه تحقیق و شواهد استوار است.
- روش‌ها: روانشناسی زرد غالباً بر احساسات شخصی و تکنیک‌های خودیاری تأکید دارد، در حالی که روانشناسی واقعی از روش‌های تحقیق متنوعی، از جمله آزمایش‌ها، مطالعات موردی و مطالعات همبستگی استفاده می‌کند.
- منابع اطلاعاتی: روانشناسی زرد معمولاً در مجلات محبوب، قفسه خودیاری کتابفروشی‌ها و منابع آنلاین یافت می‌شود، در حالی که روانشناسی واقعی بر پایه تحقیقاتی است که ادعاها را با شواهد آزمایش می‌کند.
روانشناسی زرد چیست؟ روانشناسی یا عامه‌پسند اصطلاحی است که برای ایده‌های روانشناختی که از طریق رسانه‌های زرد مانند کتاب‌ها، برنامه‌های تلویزیونی و وبلاگ‌ها محبوبیت پیدا می‌کنند، به کار گرفته می‌شود. این روش شامل مشاوره‌های ساده‌انگارانه است که غالباً در کتاب‌های خودیاری یافت می‌شود و هیچ مبنای علمی نیز ندارد. به عنوان مثال، افسانه‌ای که می‌گوید ما فقط ۱۰٪ از مغز خود را استفاده میکنیم، بر اساس داده‌های علمی نیست و صرفا نتیجه تاثیر روانشناسی زرد روی افکار ماست.
در عوض، روانشناسی واقعی علمی است که به مطالعه ذهن و رفتار می‌پردازد و تفکر، احساسات، شخصیت و رشد انسانی را بررسی می‌کند. روانشناسان از روش‌های تحقیق متنوعی برای آزمایش ادعاها با شواهد استفاده می‌کنند.
پیشنهاد می کنیم جهت انجام مشاوره زوج درمانی به لینک مربوطه از آوینه مراجعه نمایید.
در زندگی روزمره معایب روانشناسی زرد چیست؟
در جامعه‌ای که مردم با مشکلات فراوانی در زندگی روزمره گلاویز هستند، وعده‌رسیدن به موفقیت در زمانی سریع و بدون هزینه، وعده‌جذابی است که هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم را به خود جذب می‌کند. در چنین شرایطیباید ویژگی یک روانشناس خوب را بدانید تا زمینه برای افراد شیادی چون روانشناسان زرد مهیا نشود و از ناآگاهی و نیاز مخاطبان‌شان نهایت استفاده را نبرند. روانشناسی زرد بینش‌های ساده‌و سهل‌الوصولی را ارائه می‌دهد، اما در زندگی روزمره مردم چندین عیب بزرگ دارد:
- عدم وجود مبنا و پایه علمی: بسیاری از ایده‌های روانشناسی زرد، پشتوانه علمی معتبری ندارند و اطلاعات گمراه‌کننده‌ای را ارائه می‌دهند.
- ساده سازی بیش از حد: مفاهیم پیچیده روانشناسی غالباً در این روش ساده‌سازی می‌شوند که می‌تواند منجر به سوء‌تفاهم‌ها و استفاده نادرست شود.
- احساس امنیت کاذب: افراد عامی به روانشناسی زرد برای مسائل جدی سلامت روان تکیه می‌کنند و از کمک حرفه‌ای متخصصین اجتناب می‌کنند.
- مشاوره‌های نامنسجم: با ارائه مشاوره‌های متضاد از منابع مختلف، افراد در مورد روش درست و مناسب حل مشکل و موفقیت دچار سردرگمی می‌شوند.
- تجاری بودن: محصولات و خدمات خودیاری که به‌عنوان راه‌حل‌های روانشناختی نیز شناخته می‌شوند، کسب سود مالی را به سلامت واقعی افراد ترجیح می‌دهند.
- فشار اجتماعی: محبوبیت برخی روش‌ها می‌تواند فشارهایی ایجاد کند تا افراد به تکنیک‌های خاص سلامت روانی پایبند شوند که برای همه موثر نیستند.
- نادیده گرفتن تفاوت‌های فردی: روانشناسی زرد غالباً راه‌حل‌های یکسانی را ارائه می‌دهد که نیازها و زمینه‌های منحصر به فرد افراد را نادیده می‌گیرد. درک معایب نام‌برده شده برای مرور انتقادی و مؤثر مشاوره‌های روانشناختی اهمیت بسیاری دارد.
راه دوری کردن و غلبه بر روانشناسی زرد
روانشناسی زرد به شما فرصتی می‌دهد تا به ذهن و احساسات خود بیشتر بپردازید. این نوع روانشناسی تکنیک‌های خودیاری را ارائه می‌دهد که ظاهرا به بهبود زندگی، روابط یا حرفه‌شما کمک می‌کند. با این حال، انواع روانشناسی زرد که ریشه در تحقیقات دانشگاهی ندارند و هیچ مدرک تجربی برای پشتیبانی از ادعاهایشان وجود ندارد، می‌توانند برای عامه افراد جامعه خطرناک باشند، به‌خصوص اگر آن دسته از افراد پیرو این روش‌ها با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم کنند. در این بخش، به مهم‌ترین راههای دوری کردن و غلبه‌بر روانشناسی زرد اشاره شده است:
به تنهایی به روانشناسی زرد تکیه نکنید و آن را با درمان‌های دیگر مانند روان درمانی یا دارو ترکیب کنید.
درباره روش‌های روانشناسی زرد که قصد دارید امتحان کنید، با پزشک خود صحبت کنید.
این نکته را درنظر داشته باشید که یک توصیه برای همه افراد مؤثر نیست. به دنبال روش‌های مبتنی بر شواهد باشید، نه داستان‌های خیالی یا مثال‌های شخصی موفقیت.
بیشتر از آنچه که می‌توانید از دست بدهید، هزینه نکنید؛ چون هیچ تضمینی درباره نتیجه وجود ندارد.
در مورد خودتشخیصی صرفا بر اساس آنچه می‌خوانید یا می‌بینید، نتیجه‌گیری نکنید و درباره آن از منابع علمی معتبر به خوبی تحقیق و مطالعه کنید. به این فکر کنید که واقعا می‌خواهید از کسی که هرگز وضعیت شما را ارزیابی نکرده یا از واقعیت‌های زندگی شما بی‌خبر است، مشاوره بگیرید یا خیر.
اگرچه برخی جنبه‌های مثبت در روانشناسی زرد وجود دارند، اما معایب آن از مزایایش بیشتر است. یکی از معایب اصلی روانشناسی زرد این است که به‌طور کلی بر مبنای شواهد تجربی نیست و بنابراین نمی‌توان اثربخشی آن را آزمایش و تایید یا تکذیب کرد.
سخن آخر
روانشناسی زرد، با دادن وعده‌های جذاب و راه حل های سریع برای مشکلات پیچیده، توجه خیلی از افراد را به خود جلب می‌کند؛ اما در دنیایی که به دنبال بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی هستیم، باید با دقت و آگاهی از این نوع مشاوره‌ها دوری کنیم. درک تفاوت‌های اساسی بین روانشناسی زرد و روانشناسی واقعی، ما را به سمت تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تری هدایت می‌کند.
این مقاله نشان داد که تکیه بر روش‌های غیرعلمی می‌تواند عواقب جدی برای افرادی که با مشکلات سلامت روان مواجه هستند، به همراه داشته باشد. برای بهبود واقعی و پایدار در زندگی خود، بهتر است به منابع معتبر و مشاوره‌های علمی مراجعه کنیم. با مطالعه و تحقیق کافی، می‌توانیم از دام‌های مربوط به اینکه روانشناسی زرد چیست در زندگی روزمره خود دوری کرده و به راههای مؤثر و مبتنی بر شواهد برای ارتقای سلامت روان خود دست یابیم.
سوالات متداول
روانشناسی زرد چیست؟
روانشناسی زرد یا عامه پسند (Pop Psychology) اصطلاحی است که هر ایدئولوژی روانشناختی، درمانی یا تکنیک دیگری را که از طریق کتاب، برنامه تلویزیونی یا پست وبلاگ محبوبیت پیدا کرده است، را پوشش می دهد.
معایب روانشناسی زرد چیست؟
عدم وجود مبنا و پایه علمی، ساده سازی بیش از حد، احساس امنیت کاذب، مشاوره های نامنسجم، تجاری بودن، فشار اجتماعی، نادیده گرفتن تفاوت‌های فردی
دیدگاهتان را بنویسید